آژانس خبری کاسپین – بهرام قربانپور: قدمت صنعت ابریشم در جهان به ۴۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. برای نخستین بار چینی‌ها نحوه تهیه ابریشم با استفاده از کرم ابریشم را به دست آوردند. بیش از سه هزار سال این حشره در انحصار دربار این کشور بود تا اینکه در قرن ششم میلادی از طریق جاده ابریشم وارد ایران شد.
در ایران نژادهای مختلفی از کرم ابریشم اعم از مالاوان، هراتی، کرمانشاهی، خراسانی، ژاپنی، فرانسوی و بغدادی پرورش داده می‌شود و بر اساس آماری که مرکز توسعه نوغانداری کشور اعلام کرد ایران در زمینه تولید پیله و نخ ابریشم در جزو ده کشور برتر جهان است.
آن طور که آمارها روایت می کند تنها یک درصد ابریشم جهان در ایران تولید می‌شود باوجود ظرفیت‌های بسیار در این حوزه هنوز تا رسیدن به جایگاه مطلوب در جهان فاصله بسیار است.
وقتی ابریشم گیلان از تار و پود می افتد
اجازه بدید شما را به روزهای اوج صنعت نساجی و ابریشم گیلان ببرم، زمانی که اقتصاد و اشتغال گیلان حول محور ابریشم و پیله های تر می چرخید و برای تقویت این مهم توتستان های وسیعی در جای جای این استان «سبز» شد.
زمانی که هر گیلانی خودش را وام دار صنعت ابریشم می دانست و تارها و پودها را به هم می ریسید تا چرخ ریسندگی متوقف نشود و برای گیلان «زندگی» ببافد، اما دیری نپایید به خاطر برخی سوء مدیریت ها و سهل انگاری های عامدانه یا اتفاقی، صنعت ابریشم گیلان از تار و پود افتاد.
توتستان های بی رمق
گیلان استانی که با تولید بیش از ۵۰ درصد «پیله تر» یکی از قطب‌های کشور در این زمینه محسوب می شد و حالا در گیر و دار «پیله» است.
پرورش کرم ابریشم و در راستای آن غرس درخت‌های توت در سال‌های نه‌چندان دور، یکی از مهم‌ترین فعالیت کشاورزان گیلانی بوده و حتی در قرون گذشته، این محصول در شمار یکی از اساسی‌ترین کالاهای صادراتی ایران محسوب می‌شد و علاوه بر ورود ارز به کشور در توسعه فرهنگی نیز مؤثر بود.
تولید کرم و پیله ابریشم یا صنعت نوغانداری، تولید نخ ابریشم یا فرایند تبدیل پیله به انواع نخ ابریشمی و به دنبال آن، فرآورده‌ها و محصولات ابریشمی، مرمت، نگهداری و ایجاد توتستان‌ها، به‌عنوان یک زنجیره به‌هم‌پیوسته در صنعت ابریشم محسوب می‌شود که در صورت خلل دریکی از ارکان این زنجیره، سایر بخش‌ها نیز دچار وقفه و ایستایی می‌شود.
ناخوش احوالی صنایع ابریشم
در حال حاضر چهار واحد از مجموع تعداد پنج واحد بزرگ صنایع تبدیلی ابریشم کشور در استان گیلان استقرار دارد که به دلیل مشکلات حادث‌شده در این بخش و عدم‌حمایت مناسب و همچنین از بین رفتن باغات توت، این صنعت دچار مشکلات جدی شده و درنتیجه دو واحد بزرگ از مجموع چهار واحد آن تعطیل‌شده و البته ناگفته نماند حال آن دو واحد فعال هم خوب نیست.
«پیله» نداریم
اما حالا «تیمور پورحیدری» مدیرکل صمت گیلان می گوید: کمبود پیله عامل اصلی ظرفیت پایین فعالیت کارخانجات ابریشم بافی است.
به گفته وی، در صورت تأمین مواد اولیه ۲ کارخانه بزرگ ابریشم گیلان و ابریشم شرق گیلان شاهد تأمین بخش مهمی از نخ ابریشم استان و کشور و افزایش اشتغال ۳۰۰ نفری در این صنعت بومی خواهیم بود.
مدیرکل صمت گیلان با تاکید بر لزوم عارضه یابی و حل مشکلات پیش روی صنعت ابریشم استان، بیان کرد: در صورت افزایش تولید ابریشم کارخانجات استان بازار خوبی در حوزه فرش برای خرید نخ ابریشم با توجه به افزایش تولید فرش دستباف از ۱۲ هزار متر مربع به ۵۰ هزار متر مربع در استان وجود دارد.
به گفته پورحیدری، جهت حل مشکل دو کارخانه بزرگ ابریشم گیلان و ابریشم شرق گیلان مکاتبات لازم با وزارت صمت و همچنین مقام عالی وزارت صمت انجام شده است ودر سفر هفته گذشته معاون وزیر صمت نیز این مشکلات منعکس شد و موضوع به صورت ملی در حال پیگیری است.
لزوم دغدغه مندی در صنعت ابریشم
طبق گفته مسئولان صمت، صنعت ابریشم گیلان در حسرت «پیله» قرار داشته و در این چند دهه گذشته اقدام موثری برای تامین مواد اولیه و زیرساخت های صنایع ابریشم برداشته نشده و اگر هم کاری صورت گرفته، سطحی، موقتی و نمایشی بوده است.
اینطور به نظر می رسد، نجات صنعت نوغانداری و ابریشم کشور بویژه گیلان در گرو ایجاد مشوق‌های مؤثر برای جلب نظر کشاورزان، تلفیق دستاوردهای نوین علمی و اجرای پژوهش‌های کاربردی در این حوزه است. صنعت نوغانداری و ابریشم با توجه به ظرفیت و قابلیت بسیار بالا در زمینه ایجاد درآمد و اشتغال برای خانوارها به‌ویژه خانوارهای روستایی باید موردتوجه مسئولان قرار گیرد و مسئولان باید برای حفظ نسل جوان در روستاها و جلوگیری از مهاجرت آن‌ها و همچنین توسعه روستاها در راستای رونق دوباره این صنعت تلاشی مضاعف کرده و بسته‌های حمایتی خود را ارتقا دهند تا دوباره تارها و پودهای نساجی در هم تنیده شود.
کد خبر:
22192
