امروز: ۱۴۰۳/۰۶/۲۹

فرماندار نظامی رشت در دوره رضاخانی

سر لشكر محمد حسين خان آيرم، از رجال سياسي و نظامي اوايل دوره رضاشاه و از ايرانيان مهاجر قفقازي (ايروان) است. وي در تهران به دنيا آمد و در اين شهر و نيز قفقاز و روسيه تحصيلات خود را به پايان رسانيد

آیرم بعد از تحصیلات به خدمت نظامیگری درآمد و سال ۱۳۰۱ خورشیدی سمت فرماندار نظامی رشت وهمچنین فرماندهي کل تيپ مستقل شمال با درجة سرتیپی يافت و در اين مدت براي جلب رضايت رضاخان سردار سپه ، در رشت دست به اقداماتي زد. از جمله به دستور او، در سال ۱۳۰۲ خورشیدی احداث خيابان وسيعي راآغاز كردند و آن را خيابان پهلوي ناميدند که امروزه امام خمینی خوانده می شود. نوشته اند؛با تخریب برخی از امکنه درمسیر آن و اجحافات فراوان به حقوق صاحبان املاك و خانه‌ها براي ساختن آن خيابان، اعتراض بسياري از مردم را برانگيخت؛ تا آنجا كه آيرم به ناچار دستور داد كار احداث خيابان را نيمه‌كاره رها كنند.پس از این به دستور او بقعه استاد سید ابوجعفر که محله” استادسرا”ی رشت برگرفته از نام اوست، در سال ۱۳۰۳ خورشیدی در زمان شهرداری اسماعیل خان سهراب زاده تخریب شد و عمارت بزرگ شهرداری در محل آن ساخته شد.

آیرم بعدها برای ادامه خدمت به تبریز رفت و چندی بعد در سال ۱۳۱۰ به ریاست نظمیه یا همان شهربانی تهران رسید و از آن پس، حاكم بلامنازع و مقتدر عرصه نظامي گرديد وبیش از پیش خود را به رضا شاه نزدیک ساخت. می گویند؛ در دوران رياست او بر نظميه، بسياري از رجال قدرتمند كه مغضوب شاه بودند، توسط آيرم حبس و به قتل و يا تبعيد محكوم شدند. عبدالحسین خان تيمورتاش وزیر دربار که پیشتر حاکم گیلان هم بود، علی اکبرداور بنیانگذار دادگستری نوین وجعفر قلی خان سردار اسعد بختیاری وزیر جنگ از اين شماره بودند.
آیرم در سالهای پایانی سلطنت رضا شاه سود فراوانی هم بدست آورد وحتی به شاه وقت خیانت کردو به بهانه بیماری از ایران گریخت و از راه بندر انزلی به روسیه وسپس آلمان رفت ودر آنجا فعالیت های سیاسی کرد. رضا شاه درصدد بود که اورا به ایران باز گردانده ومحاکمه نماید، ولی آیرم همانجا ماند وخود را از چنگال شاه وقت ایران بدور داشت که این موضوع رضا شاه را سخت می آزرد‌. آیرم سرانجام در سال ۱۳۲۷ خورشیدی در غربت درگذشت.


کد خبر: 11873

دیدگاهتان را بنویسید