به گزارش کاسپین، همایون خوشروان پژوهشگر دریایی درباره نوسانات سطح تراز آب دریای خزر در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد: منحنی مقایسه نوسانات سالانه سطح تراز آب دریای خزر از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۲۳ میلادی حقایقی را روشن می سازد، با نگاهی دقیق به این منحنی در می‌یابیم که طی این سال سطح تراز آب دریای خزر نزدیک به ۲۰۰ سانتی‌متر کاهش یافته است.
وی افزود: همچنین داده‌های آماری نشان می‌دهد که سرعت کاهش و تغییرات سطح تراز آب دریای خزر طی این سال‌ها حالت یکنواخت نداشته و شتاب نوسانی سطح تراز آب دریای خزر در دوره‌های زمانی مختلف، متفاوت بوده است.
این پژوهشگر حوزه دریایی بیان کرد: سطح تراز آب دریای خزر طی سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ به مدت ۷ سال در تراز ۲۷- متر نوسان و حالت ثابت داشته است.
خوشروان اضافه کرد: پس از آن طی دوره زمانی بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ به مدت ۱۰ سال سطح تراز آب دریای خزر به میزان یک متر کاهش یافت و از تراز ۲۶.۹- به ۲۷.۹- رسید.
وی تصریح کرد: بعد از آن طی دوره زمانی بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ به میزان ۲۰ سانتی‌متر طی ۴ سال افت سطح تراز آب داشت و در نهایت از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ طی مدت ۴ سال به یک‌باره سطح تراز آب خزر ۹۰ سانتی متر کاهش یافت؛ به این معنا که طی ۴ سال اخیر سرعت نوسانات کاهشی خزر به ۲۲ سانتی متر در سال رسیده که نسبت به دوره‌های زمانی اشاره شده دو تا ۴ برابر شده است.
این پژوهشگر دریایی یادآور شد: همچنین داده‌های آماری موجود در منحنی مقایسه نوسانات ماهانه سطح تراز آب دریای خزر طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۴ میلادی نشان می‌دهد اختلاف حداکثر و حداقل تراز ماهانه دریای خزر در ماه‌های ژوئن و ژانویه طی سال‌های بین ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ افزایش قابل توجه‌ای داشته و این آنومالی سطح تراز گویای این نکته مهم است که سطح تراز آب دریای خزر طی ژانویه ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ نزدیک به ۴۲ سانتی‌متر کاهش داشته و این میزان در ماه ژانویه سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ به ۳۰ سانتی‌متر رسیده است.
خوشروان ادامه داد: میزان نوسانات فصلی دریای خزر طی سال ۲۰۲۴ در ماه‌های ژانویه و می حدود ۳۴ سانتی‌متر افزایش سطح تراز آب را نشان می‌دهد.
وی بیان کرد: با اعمال میزان کاهش سطح تراز آب دریای خزر به مساحت آن از سال ۱۹۹۸ تاکنون معادل ۸۰۰ میلیارد متر مکعب بیلان آبی دریای خزر کاهش یافته که این رقم معادل ۲۵ برابر حجم آب دریاچه ارومیه در زمان پر آبی در سال ۱۹۹۵ است.
این پژوهشگر حوزه دریا اظهار کرد؛ همچنین طی ماه‌های ژانویه سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ معادل ۱۲۰ میلیارد متر مکعب بیلان آب دریای خزر کاهش یافته که بنابراین ضربان اهنگ نوسانی دریای خزر از سال ۲۰۲۱ تاکنون دچار تغییر فاحش شده است و تداوم این روند تبعات زیست‌محیطی ناگواری دارد.
خوشروان افزود: مهم‌ترین پیامدهای حاصل از کاهش سریع سطح تراز آب دریای خزر شامل خشک شدن تالاب‌های ساحلی و افزایش نرخ بیابان زایی در سواحل جنوب شرقی دریای خزر(تالاب میانکاله و خلیج گرگان) و سواحل مرکزی استان گیلان (تالاب کیاشهر و زیباکنار)، افزایش پهنای قلمرو ساحل خشک ماسه‌ای، امکان ایجاد تپه‌های ماسه‌ای، تغییر شکل ساختار هندسی دهانه رودخانه‌های منتهی به دریای خزر و توسعه فرایندهای فرسایشی در درون بستر و کانال رودخانه و تجاوز به حد بستر و حریم دریا و ساخت‌وساز اماکن گردشگری و مسکونی است.
وی گفت: از دیگر پیامدهای حاصل از کاهش سریع سطح تراز آب دریای خزر می‌توان به کاهش بازدهی بنادر و مشکل جدی برای پهلوگیری شناورهای بزرگ در بنادر، کاهش بازدهی نیروگاه های تولید برق و افزایش بار رسوب در حوضچه های تامین آب برای خنک کردن برج های حرارتی، کاهش میزان صید آبزیان و توسعه بلوم های جلبکی در آب های کم ژرف ساحلی، بروز ریز گرد در مناطق حساس واحد رسوبات لوم در حاشیه تالاب های خشک ساحلی، جایگزینی اکوسیستم خشکی به جای زیست بومگان آبی و بالاخره توسعه آتش‌سوزی در پناهگاه حیات وحش و پارک ملی ساحلی مانند میانکاله و بوجاق اشاره کرد.
کد خبر:
30821
