شرکت چوب و کاغذ ایران با چالش عدیده کمبود سرمایه در گردش مواجه شده و ظرفیت تولید آن به یک‌سوم کاهش‌یافته درحالی‌که در صورت توجه و مدیریت هوشمند می‌تواند در قطب اقتصادی شمال بدرخشد.
به گزارش کاسپین، شرکت صنایع چوب و کاغذ ایران (چوکا) یکی از قدیمی‌ترین و با ریشه ترین کارخانه‌های کشور در حوزه صنعت سلولزی است و هم اکنون نیز حدود 700 نفر نیروی شاغل در آن به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم ارتزاق می‌کنند.
زوالی که مدیریت فرسایشی در چوکا رقم زد
چوکا از قطب‌های تولید و اشتغال در غرب گیلان و از جمله شرکت‌های زیرمجموعه شستا تأمین اجتماعی است که نمونه‌های آن در سایر استان‌های کشور تجربه نسبتا موفق‌تری دارند اما سرنوشت آن با اقدامات فرسایشی صورت‌گرفته در ادوار پیشین در سطوح ملی و میانی، آینده روبه‌زوالی را برای آن رقم زده است.شرکت چوکا از سال 1393 تاکنون زیان‌ده بوده و دلیل اصلی آن به گفته کارکنان شرکت، مشکلات موجود در تأمین مواد اولیه است. چوکا در حدود دو دهه پیش صنایع چوبی، مانند: خمیر چوب، الوار و تخته چندلا و… تولید می‌کرد و چوب موردنیاز آن نیز از جنگل‌های غرب گیلان تأمین می‌شد تا اینکه با اجرای قانون طرح تنفس جنگل، اجازه بریدن درخت از جنگل‌ها به چوکا، داده نشد.علاوه‌برآن، 12 هزار هکتار منطقه جلگه‌ای نیز بر اساس مطالعات و ارزیابی‌ها طی فرایندی به چوکا داده شد که آن هم در دهه 80 به منابع طبیعی عودت و سپس در اختیار شرکت شفا رود قرار گرفت به این دلیل که درگذشته شرکت شفارود در اختیار شرکت چوکا بود و چوب آن در سطح 12 هزار هکتار از اراضی مواد اولیه چوکا را تأمین می‌کرد اما این ظرفیت هم از دسترس چوکا بنا بر دلایلی، خارج شد.چوکا برای سرپا نگه‌داشتن خود رو به کارخانه O.C.C آورد که آن هم در همان دوران به‌صورت ناقص اداره شد و وضعیت شرکت را اسفناک‌تر کرد تا جایی که در دهه 90، پیکان تولید چوکا به سمت کاغذ بازیافتی رفت؛ حرکتی که هیچگاه شرکت بر پایه آن طراحی نشده بود و پیش‌بینی هم می‌شد که نتیجه‌ای نخواهد داشت.
رویارویی چوکا با تولید و اشغال با دست خالی و ظرفیت محدود
در حال حاضر چوکا بنا بر اظهارات مردم منطقه و اهالی اهل‌فن به‌ویژه کسانی که از بازنشستگان آن هستند، یک شرکت با نفس‌های به شماره افتاده است به‌گونه‌ای که ظرفیت تولید آن امروز به 30 درصد کاهش‌یافته و این ناترازی در تولید و ظرفیت اشتغال موجود، اسباب زیان‌ده شدن آن از دهه 90 تاکنون شده است.
چوکا، رهاورد سوء مدیریت و حامی آن
یاسر اسلام‌دوست نماینده مردم شهرستان‌های تالش، رضوانشهر و ماسال در مجلس شورای اسلامی معتقد است، مشکلات امروز چوکا، خیانتی است که درگذشته مدیران آن در حق شرکت کرده‌اند.وی می‌گوید: «وجود سوءمدیریت و حمایت از سوءمدیریت هر دو از بانیان وضع موجود در شرکت چوب و کاغذ هستند و مدیران شرکت باید دارای سواد کافی و مرتبط، تجربه موفق در حوزه تولید و اشتغال و جز مدیران باثبات در مجموعه شرکت باشند.»عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی به برخی از مشکلات موجود در چوکا اشاره می‌کند و می‌گوید: «عدم تعمیر ژنراتور شرکت چوکا در اوج مصرف بار برق که می‌توانست تأمین‌کننده برق شرکت باشد، عدم تعمیر دستگاه دایجستر و … نشان‌دهنده سوءمدیریت در مجموعه چوکا است.»وی با اشاره به ظرفیت کم‌نظیر چوکا در تولید و اشتغال خبر داده که یک شرکت روسی برای سرمایه‌گذاری آماده مشارکت در توسعه تولید در چوکا شده است.اسلام‌دوست مطرح کرده که با خصوصی‌سازی چوکا مخالف است اما با توسعه اشتغال با ظرفیت بخش خصوصی به‌صورت مشارکتی موافق بوده و مردم نیز از آن استقبال خواهند کرد.نماینده طوالش در خانه ملت می‌گوید: «مولدسازی از ظرفیت‌های لازم برای تأمین سرمایه در گردش و رونق تولید در چوکا است اما سابقه نشان داده که این طرح‌ها فرصتی برای حیف‌ومیل منابع و عدم پیشرفت مجموعه‌های تولیدی است.»علی‌ای‌حال، کارشناسان صنعت کاغذ می‌گویند: «بازار کاغذ بسته‌بندی و صنعتی، حاشیه سود بسیار پایینی دارد و تولید مازاد آن در کشور نیز یکی دیگر از عوامل زوال شرکت‌های همچون چوکا در کشور است چرا که سالانه دستکم 300 هزار تن کاغذ صنعتی و بسته‌بندی در تولید می‌شود و صادرات آن که قبلاً به کشور عراق انجام می‌شد نیز طی سال‌های اخیر، متوقف شده است.
نه کارخانه رمق کار دارد و نه کارگران
کارکنان چوکا می‌گویند: «کاغذ صنعتی و بسته‌بندی طی سال‌های اخیر علیرغم تورم بالا در اغلب کالاها، تغییر چندانی نداشته و قیمت کاغذ در حال حاضر تقریباً به همان قیمت سال 1401 به فروش می رشد درحالی‌که مواد اولیه آن چندین برابر افزایش داشته است و قابل کتمان نیست.»کارکنان و کارگران شرکت چوکا در بخش دیگری می‌گویند: «این شرکت باید از حیات خلوتی درآمده و در اختیار بخش خصوصی کارآمد و با اهلیت قرار بگیرد. »به گفته آنها، «چوکا باید به بخش خصوصی واگذار و با مشارکت آنها به تولید ادامه دهد چرا که این شرکت تنها در صورت فعالیت هماهنگ و یکپارچه می‌تواند به تولید اسمی و سوددهی استاندارد برسد درحالی‌که امروزه مشاهده می‌شود بسیاری از بخش‌ها و خطوط تولید، تعطیل هستند.»البته باید این نکته را ذکر کرد که علیرغم افزایش هزینه تولید، حاشیه سود کم، ناترازی در تولید کاغذ و فروش محدود، شرکت چوکا طی چند سال اخیر به روند تولید خود ادامه داده و از تجمعات کارگری وسیع گذشته که به دفعات نیز در آن مجموعه رخ می‌داد نیز خبری نیست.این روزها نیز بدهی گاز، برق، مالیات، تأمین اجتماعی و … از جمله چالش‌های مدیریتی است که برای چوکا ذکر می‌کنند درحالی‌که یکی از کارکنان شرکت با نشان‌دادن اسنادی مطرح می‌کند: «این شرکت از بدهی 75 میلیاردتومانی در سه سال گذشته به بدهی یک‌صد میلیاردتومانی در امسال رسیده که با درنظرگرفتن تورم‌ها، روند افزایش این بدهی‌ها غیرمنطقی و نامتعارف‌تر از گذشته نبوده است چرا که بسیاری از هزینه‌ها از جمله حقوق و دستمزد طی چند سال اخیر بیش از 50 درصد افزایش‌یافته یا هزینه‌های سرباری که به‌صورت روزانه روند رو به صعودی را طی می‌کند، بر شرکت سایه افکنده است.»
چوکا همچنان مانا در تولید و اشتغال
سید نادر صفوی فرماندار شهرستان رضوانشهر می‌گوید: «مشکلات شرکت چوکا بسیار قدیمی بوده و به دوره مدیریتی کنونی منتقل شده است.»به گفته وی، «بسیاری از معوقات شرکت چوکا نظیر بهای مصرفی گاز، تأمین اجتماعی، مالیات و … از 15 سال پیش تاکنون برقرار بوده و نکته حائز اهمیت اینکه در دوره کنونی بدهی‌ها و هزینه‌های جاری شرکت پرداخت شده است.»رئیس شورای تولید و اشتغال شهرستان رضوانشهر این را هم مطرح کرده که :علیرغم تورم موجود، حقوق و دستمزد کارکنان شرکت نیز پرداخت می‌شود و طی سه سال اخیر ما شاهد تحصن کارگری همیشگی نیز در شرکت چوکا نیستیم.»نماینده عالی دولت در رضوانشهر این را هم مطرح کرده که چوکا مشکلاتی دارد که باید به‌صورت کارشناسی و مطابق با طرح توسعه‌ای حل‌وفصل شود که عمده مشکلات آن تأمین مواد اولیه و سرمایه در گردش است.
چوکا همچنان مانا در تولید و اشتغال
سید نادر صفوی فرماندار شهرستان رضوانشهر می‌گوید: «مشکلات شرکت چوکا بسیار قدیمی بوده و به دوره مدیریتی کنونی منتقل شده است.»به گفته وی، «بسیاری از معوقات شرکت چوکا نظیر بهای مصرفی گاز، تأمین اجتماعی، مالیات و … از 15 سال پیش تاکنون برقرار بوده و نکته حائز اهمیت اینکه در دوره کنونی بدهی‌ها و هزینه‌های جاری شرکت پرداخت شده است.»رئیس شورای تولید و اشتغال شهرستان رضوانشهر این را هم مطرح کرده که :علیرغم تورم موجود، حقوق و دستمزد کارکنان شرکت نیز پرداخت می‌شود و طی سه سال اخیر ما شاهد تحصن کارگری همیشگی نیز در شرکت چوکا نیستیم.»نماینده عالی دولت در رضوانشهر این را هم مطرح کرده که چوکا مشکلاتی دارد که باید به‌صورت کارشناسی و مطابق با طرح توسعه‌ای حل‌وفصل شود که عمده مشکلات آن تأمین مواد اولیه و سرمایه در گردش است.
کد خبر:
30042
