اختصاصی کاسپین – بهرام قربانپور – موسیقی گیلان دارای وزن، آهنگ و محتوای بسیار غنی و قوی است، تا جایی از آن بعنوان پشتوانه موسیقی کشور یاد می کنند.
آواها و نغمه های گیلانی توام با محتوا و درون مایه معنادار بوده که نشات گرفته از آداب و فرهنگ اصیل این مرز و بوم است.
زندگی مردم گیلان از کار و تلاش در مزرعه گرفته تا شبانی و گله داری و ادبیات روز مره، با موسیقی عجین است و نمی توان هیچ گاه موسیقی را از گیلانیان و یا گیلان را از موسیقی جدا کرد.
در گزارش قبلی تخت عنوان «آوای موسیقی کشور از گردنه های گیلان می گذرد» به صورت کوتاه در گفتگو با «زمان خیری» پژوهشگر و استاد موسیقی گیلانی ضمن معرفی این نی نواز خوش آوازه گیلانی، به تبیین دغدغه های موسیقی این استان پرداختیم، در اینجا ادامه گزارش قبل را با هم مرور خواهیم کرد.
لزوم پیاده سازی سیاست های موسیقی محور
«زمان خیری» استاد و مدرس موسیقی در گفتگو با خبرنگار کاسپین، اظهار کرد: سال هاست که کار تحقیق و پژوهش در موسیقی اصیل گیلان را پیگیری و دنبال می کنم.
وی با تاکید بر لزوم تحقیق و پژوهش در پیشینه موسیقی گیلان و ایران، افزود: واکاوی سرگذشت پیدا و پنهان موسیقی گیلان روایتگر بسیاری از حقایق است.
این نوازنده مطرح نی با بیان اینکه سیاست های موسیقی محور باید در کشور پیاده سازی شود، گفت: همانگونه که یک انسان به آب و غذا و نیازهای مادی و رفاهی نیاز دارد به موسیقی بعنوان آرامش دهنده روح و روان هم نیازمند است.
خیری با بیان اینکه موسیقی گیلان بسیار غنی، پرمحتوا و پربار است، اضافه کرد: موسیقی گیلان این روزها فقط در دو سه تا اثر سنتی خلاصه شده است این در حالی که تاریخ که پیشیه موسیقی گیلان یک سرگردن بالا تر از موسیقی کشور است.
وی با اشاره به وسعت جغرافیایی گذشته گیلان، افزود: در زمان گدَشته وسعت گیلان از ری شروع می شد و تا مرز زنجان ادامه پیدا می کرد و دارای عظمتی مثال زدنی داشت.
فرهنگ در قالب جغرافیا قابل بررسی و پژوهش است
این استاد موسیقی با بیان اینکه فرهنگ در قالب جغرافیا قابل بررسی و پژوهش است، گفت: جغرافیای عرصه و طویل گیلان بر گرفته از پشتوانه فرهنگی و غنای موسیقایی است.
خیری با بیان اینکه ۹۰ درصد موسیقی گیلان مغفول مانده است، بیان کرد: به جز چند گوشه و آواز محلی و سنتی موسیقی که توسط استاد ابوالحسن صباح احیا شد، قریب به اتفاق ۹۰ درصد موسیقی گیلان بکر و دست نخورده است.
وی با بیان اینکه موسیقی درمانی ریشه در فرهنگ اصیل گیلان دارد، افزود: موسیقی درمانی از گذشته های دور در گیلان مرسوم بوده است و به مرکز زمان دستخوش فراموشی شده است.
احداث هنرستان موسیقی در گیلان توسط استاد صبا
این پژوهشگر موسیقی با اشاره به روایت های مختلف از اثر «کوهستانی»، بیان کرد: روایت ها و داستان های مختلفی اثر موسیقی سنتی «کوهستانی» شنیده می شود و در واقع همه موسیقی گیلان دارای روایت ممتاز و درس آموز است.
خیری با اشاره به حضور افتخاری استاد ابوالحسن صبا در گیلان و دستاوردهای هنری این سفر برای موسیقی این استان، اضافه کرد: هنرستان موسیقی به همت استاد صبا در گیلان ساخته شد و دو سال حضور استاد صبا در گیلان موجب رونق بخشی و احیای موسیقی خطه گیلان شد.
وی با انتقاد از بی مهری به موسیقی گیلان، افزود: هیچ توجهی به بخش موسیقی و هنر گیلان نشده است.
این نوازنده نی با بیان اینکه موسیقی سنتی گیلان تحولی شگرف در موسیقی کشور ایجاد کرد، گفت: شکل گیری حلقه معیوب در بخش هنر سبب شده تا موسیقی اصیل گیلانی مغفول باقی بماند.
خیری با بیان اینکه اکثر هنرمندان موسیقی دنبال کار آماده و مهیا هستند، اضافه کرد: هیچ هنرمندی همانند استاد صبا و دیگر اساتید بنام کشور و گیلان به خودشان زحمت نمی دهند تا تحقیق و تفحصی در دنیای موسیقی داشته باشند و فقط کارهای آماده دیگران را بازنشر می دهند.
وی با اشاره به تغییر و تحول زبان و ادبیات محلی و حذف گویش و لهجه گیلانی، افزود: همزمان با حذف زبان و گویشی گیلکی و محل، اشعار و موسیقی محلی هم دستخوش تغییر شده است.
روایتی از اجرای موسیقی مردگان در گیلان
این پژوهشگر موسیقی با تاکید بر لزوم تشکیل کارگروهی مجزا در حوزه موسیقی، بیان کرد: احیای موسیقی سنتی و محلی گیلان نیازمند یک کار جمعی و کارشناسی است.
خیری با اشاره به اجرای موسیقی مردگان در گیلان، اضافه کرد: در گذشته دسته ای از کرنانوازان با حضور در قبرستان ها، با ارائه و نواختن اثر هنری با مردگان ارتباط می گرفتند و این کار در قسمت هایی از لاهیجان و لنگرود مرسوم بوده است.
وی با بیان اینکه نسل امروز تشنه ادبیات کهن گیلانی است، افزود: بسیاری از جوانان و نسل امروز با مفاهیم و ادبیات موسیقی گیلان بیگانه هستند و هیچ مرز آشنایی در این بخش ایجاد نشده است.
معرفی کوتاه از یک نابغه موسیقی
«زمان خیری» متولد تیرماه ۱۳۵۷ و اهل لنگرود گیلان بوده و نوازنده نی و کارشناس موسیقی، کارشناس ارشد پژوهش شناسی موسیقی، مدرس هنرستان عالی موسیقی و دانشکده موسیقی است.
آغاز فراگیری موسیقی و نوازندگی نی را از سال ۱۳۶۷ در لنگرود گیلان آغاز کرد و در این راه از محضر استاد نادر کهنسال، غلامرضا ورعی و فریدون پوررضا بهره ها برد و در ادامه با وارد شدن به دانشکده موسیقی زیر نظر استادان محمد کیانی نژاد، عبدالنقی افشارنیا، حسین دهلوی و فرهاد فخرالدینی به فراگیری نوازندگی نی و آهنگساز موسیقی پرداخت.
این نابغه موسیقی گیلان، سابقه همکاری با محسن نفر، داریوش طلایی، مسعود شعاری و سعید ثابت در اجرا و ضبط آثار موسیقی ایرانی را در کارنامه دارد و اجراهای متعدد در داخل و خارج از کشور، از سال ۱۳۷۴ و همکاری با سازمان صدا وسیما، فرهنگستان هنر، سازمان میراث فرهنگی و حوزه هنری و … در انجام پروژه های پژوهشی و اجرایی موسیقی و همچنین نفر اول جشنواره بداهه نوازی کشور در نوازندگی ساز نی سالهای ۸۱- ۸۲، از دیگر سوابق وی می باشد.
این گزارش ادامه دارد
کد خبر:
16505
