به گزارش خبرنگار کاسپین، گونهای حشره مهاجم با نام علمی Orosanga japonica و نام فارسی زنجرک اوروسانگا، در هفتههای اخیر در مناطق مختلف گیلان و مازندران مشاهده شده است؛ حشرهای زیبا اما خطرناک که با سرعتی نگرانکننده در حال گسترش است و کارشناسان محیطزیست و جهاد کشاورزی را به هشدار واداشته است.
مهمان ناخواندهای از شرق آسیا
زنجرک اوروسانگا از خانواده Ricaniidae و بومی شرق آسیاست. این حشره نخستینبار در ایران در نواحی شمالی کشور رؤیت شد و بهتدریج جمعیت آن در باغها و جنگلهای گیلان و مازندران افزایش یافته است. به گفته کارشناسان، این گونه به دلیل نبود دشمنان طبیعی کافی، با سرعت بالایی تکثیر میشود و میتواند به یک تهدید جدی برای کشاورزی و اکوسیستم طبیعی شمال کشور تبدیل شود.
نوزاد این حشره به شکل تودهای سفید و پنبهای بر روی شاخهها و برگها دیده میشود و در نگاه اول شبیه به قارچ یا کپک است. اما با گذر زمان، به حشرهای بالدار با رنگ قهوهای خاکستری و خطوط روشن روی بالها تبدیل میشود. ظاهر ظریف و زیبا اما گمراهکنندهاش باعث شده تا بسیاری از باغداران در مراحل اولیه به آن بیتوجه باشند.
مکیدن شیره گیاهان؛ بلای خاموش باغهای شما
زنجرک اوروسانگا با مکیدن شیرهی گیاهان، موجب ضعف تدریجی درخت، زردی برگها و در نهایت خشک شدن شاخهها میشود. این روند بهویژه در درختان چای، مرکبات و سایر گیاهان زینتی شمال کشور خسارات قابل توجهی ایجاد کرده است.
براساس گزارشهای میدانی، آلودگی این آفت در برخی از باغهای گیلان و مازندران تأیید شده و سرعت گسترش آن بهگونهای است که کارشناسان از احتمال شیوع وسیعتر در ماههای آینده خبر میدهند.
یکی از کارشناسان گیاهپزشکی سازمان جهاد کشاورزی گیلان در با خبرنگار ما اظهار کرد: زیبایی این حشره نباید ما را فریب دهد؛ زنجرک اوروسانگا در صورت کنترلنشدن، میتواند چرخه تولید بسیاری از محصولات شمال را مختل کند. مهمترین اقدام، پایش زودهنگام و آموزش باغداران است.
از رفتار طاووسگونه تا خسارت اقتصادی
یکی از ویژگیهای عجیب این حشره، رفتار خاص نوزادان آن است. در مرحله پوره، زنجرک رفتاری تماشایی دارد؛ بالهای کوچک خود را مانند طاووسی مینیاتوری باز میکند، جهشی کوتاه انجام میدهد و ناگهان از دید پنهان میشود. این حرکت سریع و نامنظم، کار شناسایی و جمعآوری دستی آن را دشوار میکند.
با این حال، زیستشناسان تأکید دارند که در پسِ این حرکات زیبا، آسیبی عمیق به تنه و شاخههای درختان در جریان است.
ده راهکار کلیدی برای کنترل زنجرک اوروسانگا
کارشناسان کشاورزی بر لزوم اجرای مدیریت تلفیقی آفات (IPM) برای مهار این گونه مهاجم تأکید دارند. مهمترین اقدامات پیشنهادی عبارتند از:
پایش زودهنگام در مراحل نوزادی: شناسایی سریع و اقدام پیشگیرانه، هزینههای کنترل را به حداقل میرساند.
هرس شاخههای آلوده: شاخههایی که دارای توده سفید یا نشانههای خشکیدگی هستند باید بریده و از باغ خارج شوند.
شستوشوی شاخهها با آب پرفشار: استفاده از سمپاش یا شیلنگ فشار بالا میتواند پورهها را جدا کند.
پاکسازی بقایای گیاهی آلوده: حذف برگها و شاخههای ریختهشده مانع از رشد مجدد آفت میشود.
تلههای رنگی چسبی: تلههای زرد و آبی حشرات بالغ را جذب و به دام میاندازند.
حمایت از دشمنان طبیعی: پرندگان، کفشدوزکها و زنبورهای پارازیتوئید دشمنان طبیعی این آفتاند.
استفاده از قارچهای مفید مانند Beauveria bassiana: این قارچها جمعیت آفت را بهطور طبیعی کاهش میدهند.
کاربرد روغنها و صابونهای حشرهکش کمخطر: ترکیبات ارگانیک، آسیب کمتری به محیطزیست وارد میکنند.
آموزش و هماهنگی بین باغداران: اقدام جمعی در یک منطقه اثربخشی کنترل را چند برابر میکند.
مبارزه شیمیایی فقط در شرایط بحرانی: استفاده از سموم باید صرفاً با نظر کارشناسان جهاد کشاورزی صورت گیرد.
زیبایی خطرناک، زنگ هشدار برای شمال ایران
زنجرک اوروسانگا نمونهای از آفات نوپدید و مهاجم است که در سکوت، اما با سرعت بالا در حال گسترش در شمال کشور است. کارشناسان معتقدند که اگر پایش، آموزش و همکاری مردمی جدی گرفته نشود، این «زیبایی مرگبار» میتواند به کابوسی برای باغهای شمال ایران بدل شود.
راه نجات، اجرای اصول مدیریت تلفیقی آفات، آموزش گسترده، و همکاری هماهنگ میان نهادهای کشاورزی و مردم است؛ مسیری علمی و پایدار برای حفاظت از طبیعت و تولید ملی.
کد خبر:
42291
