به گزارش خبرنگار کاسپین، در روزهایی که مسئله کمبود آب در کلانشهر تهران به دغدغهای جدی برای مدیریت شهری بدل شده، طرح انتقال آب از دریای کاسپین بار دیگر به صدر اخبار آمده است. با این حال، گروهی از کارشناسان و فعالان محیطزیست هشدار میدهند که اجرای این پروژه بدون ارزیابی دقیق اثرات زیستمحیطی، ممکن است پیامدهایی گستردهتر از بحران ارومیه در پی داشته باشد.
دکتر نیما فرید مجتهدی، پژوهشگر حوزه اقلیم و تغییرات محیطی، اظهار کرد:: طرح انتقال آب کاسپین، صرفاً پروژهای مهندسی نیست؛ بلکه نشانهای از همان نگاه سنتی در سیاستگذاری منابع طبیعی ایران است. در این نگاه، آب همچون نفت، بهعنوان منبعی مصرفی و کوتاهمدت دیده میشود، نه سرمایهای زیستی که تداوم حیات و تعادل اکولوژیک کشور به آن وابسته است.
وی با اشاره به شرایط شکننده اکولوژیک دریای کاسپین افزود:
این دریاچه بزرگ هماکنون با افت محسوس سطح آب، آلودگیهای گسترده ناشی از فاضلاب شهری و صنعتی و روند بیابانزایی در نواحی جنوبی روبهروست. برداشت جدید از منابع آبی آن بدون مدیریت مصرف در مقصد، یعنی تشدید بحران در مبدأ و انتقال آسیب به کل اکوسیستم شمال ایران.
به گفته کارشناسان، ایران در دهههای اخیر شاهد اجرای طرحهای متعدد انتقال آب بینحوضهای بوده است؛ طرحهایی که اغلب بدون مطالعات جامع و پیوست محیطزیستی انجام شدهاند. تجربه دریاچه ارومیه، زایندهرود و گاوخونی نشان میدهد که این رویکرد، نهتنها بحران کمآبی را حل نکرده بلکه به فرسایش سرزمین، مهاجرت روستاییان و نابودی تنوع زیستی انجامیده است.
مجتهدی همچنین بیان کرد:
انتقال آب از کاسپین به تهران، در واقع انتقال بحران است نه حل آن. تا زمانی که الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی، صنعت و حتی شهری اصلاح نشود، هیچ منبع جدیدی پاسخگوی تقاضای بیپایان نخواهد بود.
کارشناسان محیطزیست همچنین بر ضرورت بازچرخانی آب، استفاده از فناوریهای نمکزدایی و مدیریت هوشمند مصرف بهعنوان راهکارهای پایدار تأکید دارند. آنان معتقدند که هرگونه تصمیم شتابزده در حوزه منابع آبی، بدون در نظر گرفتن ظرفیت اکولوژیک مناطق مبدأ، میتواند تبعاتی غیرقابل جبران برای محیطزیست، اقتصاد و حتی امنیت ملی به همراه داشته باشد.
مجتهدی خاطرنشان کرد: اگر نگاه مصرفمحور به منابع طبیعی تغییر نکند، احتمال دارد در آیندهای نهچندان دور، بحران آب از شمال تا مرکز و جنوب کشور گسترش یابد. انتقال آب شاید برای مدتی عطش تهران را فرو بنشاند، اما ممکن است کاسپین را به سرنوشت ارومیه دچار کند.
کد خبر:
42481
